ทำไมต้องจ่ายภาษีน้ำมันแพง?

น้ำมันแพงขึ้นมาครั้งใด ก็มักจะมีคำถาม ตั้งข้อสงสัยว่าทำไมน้ำมันเมืองไทยถึงแพง ประเทศเพื่อนบ้านทำไมขายถูกจัง หรือทำไมมีบางส่วนที่ส่งออกไปขายประเทศเพื่อนบ้านในราคาถูกกว่าที่ขายในประเทศ

หลายหน่วยงานที่เกี่ยวข้องก็ต้องออกมาอธิบายทุกครั้ง แต่ก็ยังมีทั้งฝ่ายที่เข้าใจและไม่เข้าใจ

ลองมาดูราคาน้ำมันของไทยเปรียบเทียบกับราคาน้ำมันของประเทศเพื่อนบ้าน

หากพิจารณาราคาน้ำมันของไทยกับประเทศเพื่อนบ้านส่วนใหญ่ ราคาของเมืองไทยจะสูงกว่าพอสมควร แต่หากเทียบกับประเทศทั่วโลก ราคาน้ำมันของไทยจะอยู่ในระดับกลางๆ

ราคาน้ำมันที่แตกต่างกันทั่วโลก ขึ้นอยู่กับว่าประเทศนั้นๆ มีความร่ำรวยหรือยากจน หรือเป็นประเทศผู้ผลิตน้ำมัน บางประเทศมีการจัดเก็บภาษีมาก บางประเทศก็มีการอุดหนุนหรือไม่จัดเก็บภาษี ซึ่งเฉพาะราคาน้ำมันจะมีราคาใกล้เคียงกัน

ในส่วนของประเทศไทย ต้องยอมรับว่าแม้จะมีความสามารถในการผลิตน้ำมันดิบ แต่ก็ยังเป็นส่วนน้อย เมื่อเปรียบเทียบกับกับปริมาณนำเข้า การจัดเก็บอัตราภาษีน้ำมันในอัตราสูง ก็เพื่อเป็นเงินรายได้เข้ารัฐไปพัฒนาประเทศ และเป็นการมิให้มีการบริโภคน้ำมันเกินความจำเป็น ขณะที่เงินส่งเข้ากองทุนน้ำมันนั้นเพื่อเก็บไว้พยุงราคาน้ำมันในช่วงที่ราคาปรับขึ้นสูงมาก

หากวิเคราะห์ลึกลงไปในรายละเอียดจะพบว่า เมื่อราคาน้ำมันลดลง ปริมาณการใช้จะเพิ่มขึ้น รวมไปถึงภาษีที่จัดเก็บได้ก็เพิ่มขึ้น ซึ่งในช่วง 2 -3 ปีที่ผ่านมา ปัจจัยสำคัญที่ทำให้มีการบริโภคน้ำมันเพิ่มขึ้น เพราะภาวะเศรษฐกิจเริ่มฟื้นตัว ขณะที่นโยบายสนับสนุนการเดินทางท่องเที่ยวของรัฐบาลก็ก่อให้เกิดการบริโภคเพิ่มขึ้นด้วย